Wat is intuïtief eten en kun je hier van afvallen?

16 januari 2022

Intuïtief eten, in de voedingswereld hoor je tegenwoordig steeds vaker dat het dé methode is om je relatie met eten te herstellen. Maar kun je er ook van afvallen?

De intuïtief eten (IE) methode hanteert een aantal principes en stappen die de basis vormen om een intuïtieve eter te worden. Een intuïtieve eter is iemand die kan aanvoelen wanneer hij wat moet eten en hoeveel.

Ieder kind wordt geboren met deze vaardigheid, maar de methode stelt dat we het gevoel hiervoor kwijtraken door onze omgeving of het gezin waarin we opgroeien. Het draait er om die gezonde relatie met voeding, die we dus van nature hebben, weer te herstellen.

Wat ik even voorop wil stellen is dat ik het helemaal eens ben met de focus op ‘body positivity’ die deze methode hanteert. Ik kan alleen maar beamen dat dit erg belangrijk is voor een gezonde relatie met eten te krijgen.

In dit artikel bespreek ik de volgende dingen:

Wat is intuïtief eten? En kun je hier van afvallen?

Om te beginnen is de IE-methode niet ontwikkeld met als doel ‘afvallen’. Het is een methode waarbij je afstand doet van de ‘dieet mentaliteit’ en je jezelf onvoorwaardelijk toestemming geeft om alles te mogen eten wat je wilt en wanneer je wilt.

Volgens deze methode leidt ‘deprivatie’, waarbij je jezelf eetbeperkingen oplegt, er juist voor dat je meer verlangen krijgt naar de producten die je jezelf verbiedt.

Door jezelf deze beperkingen niet op te leggen en echt te gaan ervaren wat je nu eigenlijk lekker vindt, wordt het verlangen naar bepaalde ‘verboden’ producten minder.

Hoewel je met de slank met linda methode en koolhydraatarm eten je jezelf natuurlijk wel eetbeperkingen oplegt, kan ik zeker begrijpen hoe dit werkt.

Ga maar na, hoe leuk is het om dingen te doen die eigenlijk niet mogen. Het verlangen naar iets wordt vaak groter als we onszelf dit ontnemen.

Wat is het doel van intuïtief eten?

De bedoeling van intuïtief eten is dat je teruggaat naar het herkennen van lichamelijke signalen zoals honger en verzadiging. En jezelf daarbij afvraagt, waar heb ik zin in?

Als dit bij wijze van spreken spaghetti bolognese is om 9 uur ‘s ochtends, dan ga je dit eten.

Nu gaan ik, en de IE-methode denk ik ook, er niet vanuit dat jij wakker wordt, en meteen zin hebt in een bord spaghetti, maar even om een beeld te schetsen.

Het doel van intuïtief eten is dus een gezonde relatie ontwikkelen tussen voeding, geest en lichaam. Hierbij ligt er dus uitdrukkelijk geen focus op lichaamsomvang en is er dus ook geen gewichtsideaal.

Kun je van intuïtief eten afvallen?

Als je de IE methode goed onder de knie hebt, dan kun je door de dag heen goed luisteren naar lichamelijke signalen zoals honger en, belangrijker nog verzadiging, waardoor het kan zijn dat je een stuk minder hoeft te eten dan dat je voorheen dacht en deed.

Echter, dit wil dus zeggen dat je als je intuïtief eet je precies zoveel energie binnen zou moeten krijgen als je nodig hebt en dus creëer je niet per se die negatieve energiebalans die wel nodig is om af te vallen.

Want zoals we weten, val je alleen af als je minder calorieën eet dan dat je verbruikt. Dit is dus ook waar voor mij de twijfel zit aan deze methode. Hierover later meer.

Intuïtief eten vs. Slank met Linda: de overeenkomsten en verschillen

Om een beeld te schetsen van mijn mening over intuïtief eten, heb ik de verschillen tussen de Slank met Linda methode, oftewel de koolhydraatarme leefstijl en intuïtief eten in de onderstaande tabel gezet.

Is intuïtief eten automatisch gezond eten?

Intuïtief eten is dus een gezonde manier van (omgaan met) eten, je zou daarom misschien denken dat je als je intuïtief eet, je ook automatisch gezond eet. Maar dit is niet per definitie waar.

Met intuïtief eten sluit je immers geen voedingsmiddelen uit. Dus als jij zin hebt in een stuk slagroomtaart, dan eet jij een stuk slagroomtaart. En als jij zin hebt in chips of chocola, dan eet jij chips of chocola.

Dit klinkt een beetje als een vrijbriefje om van alles zoveel te eten als je wilt, en op het begin zal dit misschien ook gebeuren maar volgens de IE-methode is het langer termijn effect dat je vanzelf minder zin krijgt in de ‘ongezonde’ dingen omdat je jezelf die beperking niet meer oplegt.

Daarbij stelt de methode ook dat je, wat verder in het proces, gezonde eetkeuzes gaat maken, niet omwille van je gewicht, maar uit respect voor je lichaam.

Dus dat je in plaats van een koekje, een appel kiest als snack, niet omdat je je schuldig voelt als je voor het koekje gaat, maar omdat je weet dat een appel meer voedingswaardes bevat en dat je je lichaam daar dus blijer mee maakt.

Echter, omdat intuïtief eten redelijk recentelijk meer wordt toegepast en gepredikt moet er nog meer onderzoek worden gedaan om te kijken of dit klopt en wat het effect van intuïtief eten is op de lange termijn gezondheid.

De valkuilen van intuïtief eten

Hoewel ik vind dat de IE methode goede principes heeft (hierover zo meer), kent het naar mijn inziens ook een paar valkuilen.

Allereerst is het belangrijk om te benoemen dat we in een maatschappij leven waarin overgewicht een toenemend probleem vormt. In 1990 had 35% van de volwassen in Nederland overgewicht, in 2020 is dit opgelopen tot 49,9%, dus bijna de helft van de volwassen bevolking.

Hoewel niet iedereen die overgewicht heeft, automatisch ‘ongezond’ is, is het vaak wel zo dat te veel vet hebben, met name buikvet, een verhoogde kans geeft op allerlei ziektes. Om die reden is het in mijn ogen in de meeste gevallen daarom wel wenselijk als het vetpercentage omlaag wordt gebracht.

Niet omdat het sociaal wenselijk is dat er wat kilo’s afgaan, maar gewoon omdat ik weet dat mensen zich beter voelen als ze fit en gezond zijn. Het draait voor mij dus niet om hoe iemand eruit ziet maar wel om hoe gezond iemand is. Daarbij geloof ik dat een gezond iemand een meer gelukkig iemand is.

Het is best een uitdaging om IE onder de knie te krijgen. Het vergt in ieder geval veel geduld en de vaardigheid om van je denken los te komen. Valkuilen bij intuïtief eten kunnen naar mijn inziens daarom zijn:

Geen idee hebben van wat gezonde voeding is

Als je gezonde eetkeuzes wilt maken op basis van je gezondheid in plaats van je gewicht moet je wel eerst weten wat gezond eten inhoudt. Een valkuil kan zijn dat mensen dit niet goed weten en denken dat ze gezond eten, maar dit helemaal niet doen.

Meer ongezond of (snelle) koolhydraten gaan eten

Het kan ook een valkuil zijn dat je vaker ‘ongezonde’ dingen gaat eten, omdat je denkt hier zin in te hebben of vaker mee in aanraking komt. Hierdoor loop je belangrijke voedingswaardes mis en kun je aankomen.

Denken in plaats van voelen

Het is best lastig af en toe om je hoofd uit te schakelen en te weten wat je voelt. Het kan daarom een valkuil zijn dat je denkt in plaats van dat je voelt dat je honger hebt. Waardoor je misschien meer gaat eten dan je daadwerkelijk nodig hebt.

De lessen van intuïtief eten

Maar zoals ik al zei heeft de IE methode ook hele goede uitgangspunten. Al zouden intuïtief eten aanhangers dit waarschijnlijk nooit zo zien, in bepaalde opzichten komt de methode best overeen met de Slank met Linda methode, kijk maar eens in de tabel hierboven.

Eten als je honger hebt, de dieetbril afzetten, emoties onderzoeken, lief zijn voor jezelf etc. zijn namelijk allemaal uitgangspunten waar ik regelmatig naar refereer in mijn blogs.

Overeten als reactie op jezelf eetrestricties opleggen

Hoe langer etenswaren verboden zijn, hoe aantrekkelijker ze worden. Merk jij dat je heel veel behoefte hebt aan een specifieke koolhydratenbom, bijvoorbeeld chocola. Probeer jezelf dan eens toe te staan die reep chocola te eten en te kijken wat er dan gebeurt.

Misschien stopt het verlangen naar chocola wel, of kom je erachter dat je het eigenlijk helemaal niet zo lekker vindt. Key is dan wel om goed en met aandacht te eten en proeven.

Merk je dat het toch doorslaat en dat je er niet vanaf blijft, kun je altijd nog besluiten om ermee te stoppen.

Bewegen en gezond eten ter ere van je gezondheid

Het klinkt misschien een beetje gek maar als de verleiding naar iets ongezonds groot is, beeld je dan eens in dat je lichaam zou kunnen praten. Wat zou het tegen je zeggen als jij op het punt staat iets ongezonds te eten? Dit kan je helpen om extra motivatie te vinden.

Zie eten niet langer als vijand maar als brandstof voor je lichaam

Eten is niet je vijand! Als je niet zou eten zou je ook geen energie hebben om de dingen te doen die je graag wilt doen. Je hebt eten dus nodig om te functioneren. Vriendschap sluiten met eten is belangrijk voor het herstellen van je relatie met eten.

Conclusie: is intuïtief eten dé oplossing om je dieetcirkel te doorbreken?

Mijn mening is dat het voor mensen die ongezond overgewicht of bijvoorbeeld diabetes type 2 hebben, het wel echt verstandig is om eerst bewust vet te gaan verliezen en hiervoor een koolhydraatarme leefstijl (of een andere gezonde leefstijl) toe te passen.

Dit ook om van de suikerverslaving af te komen en je hormonen in balans te brengen. Anders blijf jij namelijk zin hebben in ongezond eten. En met intuïtief eten zou je dat juist kunnen verantwoorden doordat je (denkt dat je) er zin in hebt.

Terwijl het eigenlijk de suikerverslaving en je ontregelde hormonen zijn die om die suikers vragen. Van nature zijn wij namelijk helemaal niet gewend om zoveel koolhydraten te eten, dus het lijkt mij ook vreemd als je lichaam daar wel naar vraagt.

Lees ook: de suikerverslaving, een echte verslaving of keuze?

Wellicht is het wel zo dat je (snelle) koolhydraatinname vanzelf vermindert als je in het proces zit om een intuïtieve eter te worden doordat je leert je gezondheid te eren en op basis daarvan gezondere eetkeuzes te maken.

Maar je kunt dit dus ook omdraaien en stellen dat je meer intuïtief leert te eten doordat je begint met een koolhydraatarme leefstijl.

Linda merkt zelf bijvoorbeeld dat ze bijna nooit meer zin heeft in ongezond eten en als ze dat wel heeft dan plant ze een zondigdag in en dan geniet ze er ook gewoon lekker van.

Als ik zo kijk naar de kenmerken van een intuïtieve eter, ligt Linda daar dus volgens mij niet heel ver van vandaan

Tot slot wil ik nog even benadrukken dat er nooit één ding het beste werkt. Het beste dieet bestaat niet. Dus zoek voor jezelf uit wat het beste werkt en waar jij je prettig bij voelt. Elke keuze is goed!

Misschien ook interessant voor jou..

Zondigen tijdens een koolhydraatarm dieet, wel of niet doen?

5 tips hoe ik koolhydraatarm eten volhoud

Bestaat het beste dieet?

Van koolhydraatarm dieet naar koolhydraatarme leefwijze