Koolhydraatarm brood of speltbrood

Koolhydraatarm brood of speltbrood? Een hele leuke concrete vraag die ik kreeg en die ik graag wil beantwoorden.

Het antwoord is echter niet zo eenduidig. Het is maar net welk pad jij kiest qua koolhydraatbeperking. Kies je voor een koolhydraatarm dieet, dan is koolhydraatarm brood beter. Kies je voor een koolhydraatbeperkt dieet, dan is speltbrood (of goed volkoren brood) ook een prima optie.

Ik leg het uit. Ook wil ik nog even kort stilstaan bij de brooddiscussie die nog altijd gaande zijn. Want is brood in zijn algemeenheid nou echt zo slecht?

Is brood ongezond

De felle discussie begon met het boek van W. Davis, de broodbuik. Veel mensen hebben een glutenintolerantie, tarweallergie of coeliakie. Zij kunnen gemakkelijk glutenvrije producten kopen in verschillende winkels. Volgens Davis wordt er te weinig aandacht besteed aan de effecten van tarwe op mensen die geen van deze aandoeningen hebben. In zijn boek stelt Davis  dat mensen door minder tarwe te eten, afvallen en afkomen van allerlei vermoeidheidsverschijnselen en buikklachten.

2 oorzaken (ik probeer het in mijn eigen woorden makkelijk te zeggen):

1. De tarwe (een soort graan) is niet meer de tarwe zoals het geweest is. Er worden allerlei stoffen aan toegevoegd of weggehaald, waardoor het slechts een goedkope manier is om suikers / calorieën binnen te krijgen.
2. De tarwe zorgt voor bloedsuikerpieken, die uiteindelijk zorgen voor vetopslag met name rond de buik (vandaar de naam van het boek: de broodbuik).

Ons lichaam, ook zonder een glutenintolerantie of tarweintolerantie, verdraagt tarwe niet meer.

Kort door de bocht wordt beweerd: Brood (onder andere door de tarwe) is slecht voor ons, het zorgt voor gezondheidsklachten waarvan we ons zelf niet eens bewust zijn en niet onbelangrijk: van brood word je dik.

Mijn ervaring met het eten van brood

Wij zijn opgegroeid met brood. Bruin brood, wit brood, geroosterd brood, stokbroodjes, meergranenbollen. Heerlijk! Ook ik ben gek op brood. Mijn eetpatroon heeft altijd bestaan uit veel brood, volkorenbrood. Maar mijn ‘probleem’ was dat het niet verzadigde, ik kon er van blijven eten. Ook van het volkorenbrood en speltbrood. Zelfs toen ik overstapte op een koolhydraatarm eetpatroon, met koolhydraatarm brood, liep ik vaak nog met een opgeblazen gevoel rond. Sinds ik gestopt ben met brood eten, zijn deze klachten voorbij. Het verhaal van Davis is dus in zekere zin van toepassing op mijzelf.

Gelukkig heb ik ook een oplossing gevonden hiervoor en dat is het eten van koolhydraatarm en glutenvrij brood. Zo beperk ik mijn koolhydraten en kan ik toch zonder buikpijn blijven genieten van brood.

Moet je stoppen met brood

Begrijp me goed. Ik stel hier niet direct vast dat iedereen moet stoppen met brood eten. Veel mensen kunnen brood prima verdragen. Maar in mijn eigen opgedane ervaringen, blijkt inmiddels wel een kern van waarheid te zitten. Want wat ik zeker weet is dat in brood veel snelle koolhydraten zitten, die heel even voor een verzadigd gevoel zorgen maar even later weer juist het hongergevoel aanwakkeren. Je bloedsuikerspiegel gaat ervan schommelen waardoor je lichaam vet op gaat slaan en overgewicht kan ontstaan.

Het maakt hierbij niet uit om welk brood het gaat. Wit brood, volkorenbrood, speltbrood, meergranenbrood. Alle soorten brood zorgen voor bloedsuikerschommelingen. Bruin en volkorenbrood wordt ook vaak geverfd om het mooi bruin te maken. Serieus, kijk maar eens op de etiketten en je ziet geheid suiker staan. Ook bij volkorenbrood.

Lees ook: Voedingswaarde rijstwafel: zijn rijstwafels gezond

Als jij jezelf in deze klachten herkent van moeheid en een opgeblazen gevoel of andere vage klachten, vind ik het serieus het proberen waard om brood een tijdje weg te laten uit je eetpatroon. Je dient zelf te ervaren of deze klachten dan verdwijnen. Een andere reden om te brood een tijdje weg te laten is om te kijken of je hierdoor beter afvalt of op gewicht blijft.

Maar let op: brood dient natuurlijk wel vervangen te worden door andere voedingsmiddelen. Ga nooit minder eten!

Speltbrood, volkorenbrood of koolhydraatarm brood

Dat wit brood inmiddels als zeer slecht bestempeld staat, weten we wel. Dit doet echt helemaal niets goeds voor je lichaam. Volkoren brood is dan al een veel betere keuze. Het zorgt voor een meer verzadigd gevoel, en geeft de koolhydraten wat langzamer af aan je bloed. Hierdoor zijn de bloedsuikerpieken minder.

Inmiddels is spelt razendsnel populair geworden. Ook ik adviseer dit vaker dan volkorenbrood. Maar is speltbrood dan een oplossing? Even 3 stellingen:

1. Spelt bevat minder calorieën dan volkorenbrood: Niet waar
2. Het heeft langzame koolhydraten: Waar, maar dat geldt dus ook voor volkorenbrood
3. Mensen met glutenallergie kunnen het ook eten: helaas niet waar, want speltbrood zit ook vol gluten

MAAR: en daarom is spelt wel gezonder als volkorenbrood: Dat komt omdat spelt nog niet zo ver doorgekweekt is als het tarwe waar we tegenwoordig ons brood van maken. Spelt heeft daardoor nog veel meer voedingsstoffen dan tarwe.

MAAR: spelt is duurder om mee te werken, waardoor fabrikanten ook hier weer allerlei trucjes mee uithalen. Er moet sprake zijn van 100% spelt als je wilt profiteren van deze gezondheidsvoordelen.

Kijk maar eens naar dit etiket (het zijn weliswaar beschuiten, maar dit geldt zeker ook voor brood). Er zitten veel suikers in:

Lees ook: Wat betekent: ‘Koolhydraten, waarvan suikers……’ op de etiketten?

Koolhydraatarm brood of speltbrood

Koolhydraatarm brood is letterlijk brood met een verlaagd koolhydraatgehalte. Koolhydraatarm brood mag wettelijk pas koolhydraatarm genoemd worden als er ten minste 30% minder koolhydraten in zitten in vergelijking met normaal brood.

Het tarwemeel in koolhydraatarm brood wordt in de meeste gevallen vervangen door sojameel (vanwege het hogere eiwitgehalte en lagere koolhydraatgehalte). Ook wordt er vaak gebruikgemaakt van extra olie of margarine en soms andere ingrediënten die van nature vezelrijk zijn en een hoger vetgehalte hebben, zoals lijnzaad en zonnebloempitten.

Koolhydraatarm brood kan dus een goed alternatief zijn voor volkorenbrood of speltbrood, als je wilt letten op de koolhydraatinname. Ook ik adviseer vaak koolhydraatarm brood bij een strikt koolhydraatarm eetpatroon. Dat kan perfect.

Let er ook op dat koolhydraatarm- en speltbrood niet per definitie glutenvrij zijn. Koolhydraatarm brood kan glutenvrij zijn als er gebruik is gemaakt van glutenvrije granen. Spelt bevat echter wel gluten.

Lees ook: Is glutenvrij hetzelfde als koolhydraatarm: De overeenkomsten en verschillen

Hier vind je daarvoor overigens een perfect brood: Koolhydraatarm glutenvrij brood

Is speltbrood koolhydraatarm

Speltbrood bevat per snee van 35 gram gemiddeld 15 tot 20 gram koolhydraten. Speltbrood is dus niet koolhydraatarm. In vergelijking met een sneetje koolhydraatarm brood van 5 tot 7 gram per snee, bevat speltbrood teveel koolhydraten.

Echter, speltbrood past prima (net als goed volkorenbrood) in een koolhydraatbeperkt eetpatroon.

Lees ook: Wat mag ik eten in een koolhydraatbeperkt dieet?

Mijn advies omtrent koolhydraatarm brood of speltbrood

De drempel om brood te schrappen is vaak heel hoog. Angstig zelfs voor veel mensen. Het is namelijk makkelijk mee te nemen en heel lekker. Je komt er pas achter of brood nadelig is voor jou door het serieus een aantal dagen te schrappen. Eet dan weer een boterham en kijk wat het met je doet. Wil je brood absoluut niet schrappen, probeer je dan in ieder geval te beperken tot 2 sneetjes per dag.

Laat wit brood altijd staan, kies dan beter voor volkorenbrood. Een nog betere keuze is speltbrood of de beste keuze speltzuurdesem. Koolhydraatarm brood is de beste keuze als je op de koolhydraatinname let. Speltbrood is perfect als je koolhydraatbeperkt eet.

De beste manier om erachter te komen hoe jij reageert op brood is: luister naar je lichaam. Heb jij last van een opgeblazen gevoel na het eten van brood? Of last vaak last van een middagdip? Dan kan het zijn dat je reageert op het eten van brood. Dit kan zelfs onbewust zijn. Vaak denken we dat dit hoort bij ons, moeheid in de middag of een zere buik in de loop van de dag. Probeer brood dan eens een tijdje te vermijden. Kijk wat het doet met je lichaam en gevoel. Of stap over op speltbrood.

Zie ook: Brood vervangen: hoe doe je dat?