Hoewel zowel een glutenvrij- als koolhydraatarm dieet, sommige koolhydraten vermijden of beperken, zijn deze twee diëten niet hetzelfde. Glutenvrij is niet altijd koolhydraatarm en koolhydraatarm hoeft niet per se glutenvrij te zijn.
Misschien ben je glutenintolerant en wil je een koolhydraatarm dieet volgen. Of lees je veel over de effecten van gluten op je gezondheid en wil je daarom een glutenvrij dieet volgen. En ben je wat in verwarring over het verschil tussen deze 2.
Bezoek ook een supermarkt en je zult hele gangpaden zien die zijn gewijd aan glutenvrij voedsel, veel met verleidelijke claims van gezondheid en vitaliteit.
Tegelijkertijd heb je ongetwijfeld over de gezondheidsvoordelen van een koolhydraatarm dieet gelezen.
Ik laat je in dit artikel zien wat de verschillen én overeenkomsten zijn. Want het is mogelijk om een koolhydraatarm én glutenvrij dieet te volgen.
Wat is een glutenvrij dieet
Een glutenvrij dieet is een eetpatroon dat alle voedingsmiddelen elimineert die gluten bevatten.
Gluten is een eiwit dat van nature voorkomt in granen (waaronder tarwe, spelt, rogge, haver, gerst, spelt en kamut). Gluten zit ook in producten die van deze granen zijn gemaakt. Denk aan pasta, crackers, brood, koekjes, taart, deegwaren, pizza etc. Maar het zit ook onzichtbaar in vele producten zoals soepen, sauzen, vlees, snoepjes, bier of ijs.
Gluten is in feite een onschadelijke stof, maar mensen met coeliakie hebben een intolerantie voor gluten.
Als die persoon gluten eet, reageert het lichaam door antistoffen aan te maken die uiteindelijk de darmen beschadigen. De dunne darm neemt daardoor minder voedingsstoffen op.
Gevolgen hiervan kunnen onder meer zijn: oververmoeidheid, bloedarmoede, groeiachterstand, gewichtsverlies en diarree. Mensen met coeliakie kunnen geen enkel spoor van gluten eten, want dat kan zeer nare gevolgen hebben.
Er zijn ook mensen die glutensensitief (niet-coeliakie glutengevoeligheid) zijn en wel wat gluten kunnen verdragen. Ze krijgen echter bij grotere hoeveelheden dezelfde klachten als mensen met coeliakie. Aangezien alleen coeliakie kan worden vastgesteld door een medische test, wordt glutensensitiviteit niet altijd serieus genomen.
Lees ook: Buikpijn door een koolhydraatarm dieet: 8 mogelijke oorzaken én oplossingen
Iemand die dus een strikt glutenvrij dieet moet volgen, moet hier dagelijks mee bezig zijn. Zoals voedingsmiddelen in de keuken gescheiden houden en vooral veel etiketten lezen. Het is overigens verplicht om de aanwezigheid van gluten in producten op de etiketten te benoemen.
Iemand die dus een glutenvrij dieet volgt, doet dit puur om geen gluten binnen te krijgen. Deze persoon hoeft niet per se op de koolhydraten te letten.
Wat eet je op een glutenvrij dieet
Zoals hierboven is aangegeven is het van belang op een glutenvrij dieet, alles te vermijden wat gluten bevat. Je kan hier natuurlijk voor jezelf keuzes maken.
Je kan al je glutenbevattende voeding vervangen door glutenvrije voeding. Er is tegenwoordig een hele grote markt ontstaan voor voeding die geen gluten bevat. Denk aan glutenvrij brood, pasta, crackers, koekjes etc.
Maar in de basis zijn er natuurlijk heel veel voedingsmiddelen die van nature geen gluten bevatten. Zoals groenten, noten, fruit, kaas, boter, aardappelen, rijst, kwark, yoghurt.
Het is voor velen dus een persoonlijke keuze om sommige voedingsmiddelen te vervangen door glutenvrije varianten.
Wat is een koolhydraatarm dieet
Een koolhydraatarm dieet is vervolgens een dieet, waarbij je je koolhydraatinname zoveel mogelijk beperkt. Dit doe je om bloedsuikerschommelingen zoveel mogelijk te beperken. Je wilt je bloedsuikerspiegel in balans brengen zodat vetopslag geen kans heeft. Je kan hiermee vele gezondheidswinsten behalen als ook je gewicht naar beneden brengen.
Voor wie een glutenvrij dieet volgt, hoeft dit niet per se een doel te zijn. Het kan overigens wel een perfecte combinatie zijn.
Wat eet je op een koolhydraatarm dieet
In de volgende lijst vind je alle voedingsmiddelen die koolhydraatarm zijn. Het zal je opvallen dat het grootste gedeelte al voldoet aan glutenvrij. Ook op deze lijst staan namelijk groenten, noten, kwark, boter etc.
Eten zonder koolhydraten: koolhydraatarme voedingsmiddelen
Je kunt echter binnen een koolhydraatarm eetpatroon wel kiezen voor koolhydraatarm brood of koolhydraatarme pasta of koolhydraatarme pizza die koolhydraatarm zijn gemaakt. Maar deze kunnen wel tarwe bevatten. Maar gelukkig zijn er van deze varianten ook al vele glutenvrije én koolhydraatarme alternatieven.
Is glutenvrij hetzelfde als koolhydraatarm
Een glutenvrij dieet is dus een dieet dat alle voedingsmiddelen elimineert die gluten bevatten. Voor wie coeliakie heeft is dit absoluut noodzakelijk, anders wordt die persoon doodziek.
Deze personen behoeven echter niet altijd ook een koolhydraatarm dieet te volgen. Ze kunnen bijvoorbeeld kiezen voor koolhydraten uit granen die glutenvrij zijn (teff, boekweit, rijst) of koolhydraten uit fruit en bonen. De genoemde granen, bonen en fruit zijn niet koolhydraatarm.
Dus: een glutenvrij dieet is niet per se een koolhydraatarm dieet.
Het omgekeerde is ook het geval. Een koolhydraatarm dieet is niet per definitie glutenvrij. Zie hierboven het genoemde voorbeeld van koolhydraatarm brood of pasta gemaakt van tarwe.
Is glutenvrije voeding koolhydraatarm
Hoewel glutenvrije diëten bepaalde granen vermijden, zoals tarwe, spelt of rogge, kunnen ze wel andere bronnen van gezonde complexe koolhydraten bevatten, waaronder fruit, groenten, erwten, bonen en volle granen zoals bruine rijst, maïs en quinoa. Dit zijn voedingsmiddelen die niet per definitie koolhydraatarm zijn.
Hier ontstaat vaak het misverstand. Als er op een etiket staat dat het geschikt is voor een glutenvrij dieet (of dat het glutenvrij is), is het dan ook koolhydraatarm?
Nee, dit is absoluut niet het geval.
Vele glutenvrije producten zijn qua samenstelling zeer koolhydraatrijk én suikerrijk. En ik schrik vaak van de ingrediënten, zoals vele toegevoegde suikers en palmvet. Moet je glutenvrij eten, ook dan zou ik veel van dit soort producten afraden. Uiteraard zitten er goede producten tussen, maar de markt is zo explosief gegroeid en daar zit veel rommel tussen.
Glutenvrij is niet koolhydraatarm
Een voorbeeld: 1 kopje witte bloem bevat 76 gram koolhydraten, terwijl dezelfde hoeveelheid rijstmeel (=glutenvrij) 80 gram koolhydraten bevat. Dus als je bloem altijd blijft vervangen door rijstmeel, krijg je uiteindelijk meer koolhydraten binnen. Of als je meer glutenvrije kant en klaar producten gaat gebruiken (koekjes, cake etc.) omdat dat mogelijk is, dan kun je uittellen dat dat ook leidt tot meer koolhydraten.
Als je daarentegen meer groenten en fruit gaat gebruiken en granen gaat vermijden, dan kan je ook ineens koolhydraatarm eten.
Glutenvrije kant en klaar producten passen dus niet in een koolhydraatarm dieet.
Glutenrijke producten kunnen passen in een koolhydraatarm dieet, mits ze dus weinig koolhydraten bevatten. Zoals de hiervoor genoemde producten als brood, pasta, pizza etc.
Je moet het zo zien dat er 2 aparte markten zijn qua voedingsmiddelen. Een markt die zich richt op koolhydraatarme voeding. Voeding die tegelijkertijd ook glutenvrij kan zijn.
Maar ook een markt die zich specifiek richt op glutenvrije producten. Die kunnen koolhydraatarm zijn, maar zijn dat meestal niet.
Is koolhydraatarm hetzelfde als glutenvrij
Nee is het antwoord dus.
Het feit dat je glutenbevattende granen uit je eetpatroon schrapt, betekent niet automatisch dat je minder koolhydraten eet. Vooral als je de granen vervangt door glutenvrije (koolhydraatrijke) granen. En in sommige gevallen zie je juist een toename in koolhydraten.
Een koolhydraatarm dieet beperkt de koolhydraten zeer strikt. Maar je hoeft niet per se gluten te vermijden. Koolhydraatarm brood is bijvoorbeeld een voedingsmiddel dat koolhydraatarm is, maar wel gluten kan bevatten. Je hebt ook koolhydraatarme pasta en crackers die niet glutenvrij zijn, want ze kunnen gemaakt zijn van tarwe.
Een koolhydraatarm dieet is daarmee dus niet per definitie een glutenvrij dieet. Het is echter wel heel gemakkelijk glutenvrij te maken.
Gelukkig zijn er inmiddels vele glutenvrij én koolhydraatarme kant en klaar producten te koop, waar ik absoluut voorstander van ben. Dit is mijn absolute favoriete webshop:
De ingrediënten en samenstelling van de producten zijn puur en bomvol gezonde vetten en eiwitten. De smaak is perfect en op deze manier heb je eigenlijk het beste van 2 werelden.
Glutenvrij en koolhydraatarm overeenkomsten
Het belangrijkste in dit verhaal is eigenlijk het vaststellen van de redenen waarom je of glutenvrij of koolhydraatarm wilt eten. Of glutenvrij én koolhydraatarm.
Als je glutenvrij eet omdat je wil afvallen (een dieet wat de laatste tijd erg populair is geworden), dan is het alsnog belangrijk te kijken naar welke voedingsmiddelen je eet. Alles vervangen door glutenvrije kant en klaar voeding heeft dus geen enkele zin.
Eet je echter glutenvrij omdat je niet tegen gluten kan, dan hoeft je glutenvrije dieet niet per se ook koolhydraatarm te zijn. Het kan dan namelijk ook zo zijn dat je brood vervangt door glutenvrij brood (brood dat gemaakt is van glutenvrije granen). Je krijgt dan geen gluten binnen, maar je krijgt met dit brood wel koolhydraten binnen.
Glutenvrij is dus niet per definitie ook koolhydraatarm. Je zult dus echt op beide vlakken moeten bekijken wat je doel is, waarom je het wilt doen en welke voedingsmiddelen daar dan het beste bij passen.
Zoek je een menu dat tegelijkertijd koolhydraatarm én glutenvrij is, kijk dan eens bij mijn gratis koolhydraatarme weekmenu. Er staat hierin brood op het menu, maar nogmaals dat is te vervangen door koolhydraatarm glutenvrij brood.
