Wat is insulineresistentie

Insuline, een hormoon dat de alvleesklier aanmaakt, zorgt ervoor dat cellen glucose kunnen opnemen en gebruiken.

Bij mensen met insulineresistentie, zijn de cellen niet in staat insuline effectief te gebruiken. Dit betekent dat de cellen moeite hebben met het opnemen van glucose, wat een teveel aan suiker in het bloed veroorzaakt.

Als je bloedglucosegehalte hoger is dan normaal, maar niet hoog genoeg om te worden gediagnosticeerd als type 2 diabetes, dan is sprake van prediabetes, als gevolg van insulineresistentie. Je hebt dan grote kans diabetes type 2 te ontwikkelen.

Hoe wordt insulineresistentie diabetes type 2

Insuline is onmisbaar en zolang het zijn werk naar behoren kan doen, is er niets aan de hand.

1. Insuline is essentieel voor het reguleren van de hoeveelheid glucose die in de bloedbaan circuleert. Het zet de cellen aan om glucose op te nemen.
2. Insuline is ook de chemische boodschapper die de lever instrueert om wat glucose op te slaan in plaats van het af te geven aan de bloedbaan. De lever verpakt glucose voor opslag in de vorm van glycogeen.
3. Insuline helpt het lichaam meestal om een goede energiebalans te behouden, waardoor het bloedglucosegehalte nooit te lang stijgt.

Bij iemand met prediabetes werkt de alvleesklier steeds harder om voldoende insuline af te geven om de bloedsuikerspiegel laag te houden. Na verloop van tijd begint het vermogen van de alvleesklier om insuline af te geven af te nemen, wat leidt tot de ontwikkeling van diabetes type 2.

Symptomen insulineresistentie

Insulineresistentie vertoont gewoonlijk geen symptomen, totdat diabetes zich ontwikkelt. Wel zijn de volgende symptomen een belangrijke factor:

• extreme dorst en daardoor veel plassen
• constant hongergevoel en zoekend naar eten
• last van snaaibuien en snaaibuien in de avond
• moe na een maaltijd en weer snelle trek
• tintelingen in je handen of voeten
• het ontstaan van zwembandjes
• steeds meer moeite hebben met afvallen
• steeds zwaarder worden

Risicofactoren insulineresistentie

Overgewicht en een ongezonde leefstijl, zijn de belangrijkste risicofactoren voor insulineresistentie. Je kunt zelfs jarenlang insulineresistent zijn zonder het te weten. Vooral als je bloedglucosegehalte niet wordt gecontroleerd.

Overigens ook mensen zonder overgewicht kunnen insulineresistent zijn. Net als dat slanke mensen ook buikvet van binnen kunnen creëren (visceraal vet), kunnen ze ook insulineresistent zijn als ze ongezond leven.

De volgende zijn risicofactoren voor insulineresistentie, prediabetes en diabetes type 2:

1. overgewicht hebben of obesitas hebben, vooral als sprake is van visceraal vet
2. een zittende leefstijl met weinig lichaamsbeweging
3. roken en alcoholgebruik
4. slaapproblemen
5. chronische stress
6. hoge bloeddruk

Er bestaat niet zoiets als een medicijn tegen insulineresistentie. Bij diabetes type 2 kan je weliswaar medicatie krijgen, maar het aanpassen van je leefstijl is de belangrijkste sleutel tot herstel en voorkoming van verdere gezondheidsproblemen.

Diagnose insulineresistentie

Een aantal tests kunnen helpen bij het diagnosticeren van prediabetes en diabetes:

1. A1C-test: deze test meet de gemiddelde bloedsuikerspiegel van een persoon in de afgelopen 2 à 3 maanden.
2. Bloedglucosetest bij vasten: Een arts controleert de glucosespiegels nadat een persoon 8 uur of langer niet eet of drinkt.
3. Willekeurige glucosetest: dit houdt in dat een medische professional op een bepaald moment van de dag de bloedglucosespiegels controleert.

Artsen vragen meestal om meer dan één van deze tests om een juiste diagnose te stellen.

Als de bloedsuikerspiegels constant buiten een normaal bereik vallen, kan dit erop wijzen dat het lichaam resistent wordt tegen insuline.

Insulineresistentie en metabool syndroom

Insulineresistentie kan overigens onderdeel zijn van het metabool syndroom. Dit betreft een cluster aan gezondheidsklachten waaronder hoog cholesterol, overgewicht en hoge bloeddruk. Heb je deze aandoeningen tegelijkertijd, dan is het zaak snel je leefstijl te veranderen. Ze noemen dit ook wel de tikkende tijdbom of sluipmoordenaar.

Tips om insulineresistentie te voorkomen of te genezen

De manier om prediabetes en diabetes type 2 om te keren, is door insulineresistentie te verminderen. Dit kan worden bereikt door minder koolhydraten te eten.

Het verminderen van de inname van koolhydraten vermindert namelijk de hoeveelheid insuline die in het lichaam circuleert. Dit werkt vervolgens weer de insulineresistentie te verminderen.

Want elke keer dat je koolhydraten eet, activeer je een insulinerespons. Het maakt niet uit welk type koolhydraten je eet – enkelvoudige snelle koolhydraten in bewerkte voedingsmiddelen of complexe koolhydraten zoals zetmeelrijke groenten - ze worden allemaal omgezet in glucose (bloedsuiker), zodat je cellen ze uiteindelijk kunnen gebruiken.
Hoe meer koolhydraten en suiker je eet, hoe meer glucose er in je bloedbaan terechtkomt (en dus ook meer insuline). Dus als je insulineresistent bent, zijn koolhydraten je ergste vijand.

Insulineresistentie en een koolhydraatarm eetpatroon

Het is mogelijk om de insulineresistentie om te keren. Net als dat diabetes type 2 omkeerbaar is.

Dit kan door middel van een koolhydraatarm eetpatroon.

Lees hiervoor zeker: Een koolhydraatarm dieet

Eigenlijk zijn alle leefstijladviezen die worden gegeven bij diabetes type 2, van toepassing op iemand die insulineresistent is. Wel kan het zijn dat je bij insulineresistentie (wat nog geen diabetes type 2 is), wellicht uit de voeten kunt met een minder striktere beperking van koolhydraten. Dan is wellicht een koolhydraatbeperkt dieet ook voldoende.

Het aanpassen van je eetpatroon is dus het allerbelangrijkste. Maar volg ook zeker deze aanvullende stappen:

1. Zorg voor ten minste 30 minuten lichamelijke activiteit per dag.
2. Stop met roken.
3. Verbeter je slaap.
4. Verlaag je stress. 
5. Probeer Intermittent Fasting in combinatie met koolhydraatbeperking

Interessante artikelen

Mijn blog staat vol artikelen die gaan over gezond leven, gezond eten en afvallen. Ik ben daarbij gespecialiseerd in de koolhydraatarme aanpak en kan jou ook hierbij helpen. Misschien vind je deze artikelen ook interessant:
Diabetes type 2
Koolhydraatarm weekmenu
Koolhydraatbeperkt weekmenu
Hoog cholesterol en een koolhydraatarm dieet
Eten zonder koolhydraten