Een koolhydraatarm dieet draait niet om snel afvallen. Alhoewel velen dat graag willen, ons lichaam is geen machine en zal nooit in 1 streep linea recta naar beneden afvallen. Ook schommelingen in het gewicht horen erbij en zal je nooit iedere week dezelfde hoeveelheden kilo’s verliezen.
Bij koolhydraatarm eten gaat het veel meer om vetverbranding dan om kilo verlies. Hetgeen betekent dat het soms kan lijken dat je niet afvalt, maar toch centimeters (=vet) verliest. Hou daar ook zeker rekening mee.
Raak dus niet in paniek als je momenteel koolhydraatarm eet, maar je niet afvalt of ineens een stilstand ervaart. Mocht het zo zijn dat je echt op een plateau bent beland, dat betekent dat je al 6 weken of langer niet afvalt, dan is het goed eens te kijken wat de mogelijke oorzaken kunnen zijn.
In dit artikel help ik je daarbij.
Koolhydraatarm eten en toch niet afvallen: Stel jezelf deze 10 vragen
Ik weet als geen ander dat je graag gewicht wilt verliezen. Dus ik wil niets liever dan jou helpen om je reis te kunnen vervolgen en dat lichaam weer in beweging te krijgen.
Wees wel realistisch naar jezelf en weet wat er gebeurt in je lichaam.
Lees hiervoor ook zeker even dit artikel: Welke resultaten kun je verwachten met een koolhydraatarm dieet
Ik zie het als mijn taak als voedingsdeskundige hierin de volgende stappen te zetten:
- Check op het voedingspatroon
- Check op ‘lichamelijke’ disbalansen
- Check op overige mogelijke oorzaken
Aangezien ieder lichaam anders is, kan de volgorde in deze stappen verschillen.
De check van deze stappen doe ik aan de hand van het stellen van de volgende 10 vragen. Loop ze alle 10 eens langs, wees eerlijk naar jezelf en kijk eens wat een mogelijke oorzaak bij jou is.
1. Hoeveel calorieën eet je op een dag?
Een koolhydraatarm eetpatroon is geen crashdieet, maar ook geen vrijbrief om alles te kunnen eten wat is toegestaan. Kijk eens naar je eetpatroon? Hoeveel calorieën eet je op een dag? Eet je teveel of juist te weinig. Zit je onder de 1200 calorieën per dag, reken maar dat je lichaam niet in staat is om vet te verbranden. Je volgt dan als het ware een crashdieet, wat pure sabotage van je lichaam is. Zit je boven de 2000 calorieën, dan zit je op onderhoud (op gewicht blijven) en eet je de hoeveelheid waarop je op gewicht kunt blijven.
Doe dus een calorie check. Hou eens een aantal dagen bij wat je eet in een voedingsapp en kijk naar de hoeveelheid calorieën.
2. Heb je een gezond lichaam?
Hoe vaker je een dieet hebt gedaan, des te waarschijnlijker het is dat je je stofwisseling behoorlijk in de war hebt geschopt. Met name als je een verleden kent van crashdiëten. Jouw lichaam heeft de tijd nodig om te helen en gezonder te worden, zodat het weer vertrouwen krijgt dat het vet mag verbranden in plaats van op te slaan.
Geef dan vooral niet op, maar zet door en verleg je focus naar het verkrijgen van een gezond lichaam in plaats van snel afvallen. Weer een dieet haalt namelijk alleen maar meer je stofwisseling uit balans.
Als je stofwisseling uit balans is kan er ook sprake zijn van het metabool syndroom. Je wordt alsmaar zwaarder, je hebt een hoog cholesterol, hoge bloeddruk en een schommelende bloedsuikerspiegel. Sommigen hebben diabetes type 2 of het voorstadium hiervan. Het metabool syndroom ontstaat vaak door een ongezonde leefstijl. Het metabool syndroom kan ervoor zorgen dat belangrijke organen waaronder de lever zijn uitgeput. Hierdoor kan de lever suikers en vetten niet goed meer verteren en gaat het zelf vet opslaan. Suikers en vetten worden daardoor nog slechter verteerd, waardoor je in een vicieuze cirkel beland.
Juist door koolhydraatarm te gaan eten, kun je deze cirkel doorbreken, maar dat betekent wel dat jouw lichaam eerst moet helen. Gezond moet worden en in balans moet zijn. Pas dan gaat het afvallen.
Een optie kan zijn als je denkt dat dit het geval is, is koolhydraatarm combineren met IF: Intermittent Fasting: wat is het en voor wie is het geschikt?
Vraag jezelf dus af: Heb ik momenteel een gezond lichaam?
3. Eet ik in de juiste balans tussen koolhydraten, eiwitten en vetten?
Koolhydraatarm eten heeft niks te maken met minder eten. Het draait allemaal om anders eten. Dat betekent vermindering van koolhydraten in je eetpatroon, maar dat wat je mindert in koolhydraten vul je aan met voldoende eiwitten en vetten.
Het kan zijn dat momenteel deze balans in je eetpatroon niet op orde is. Dat kan komen door te weinig eten (je eet dan vaak te weinig en vetten) of dat je toch (onbewust) teveel koolhydraten of eiwitten binnen krijgt.
Lees ook: Wat is de juiste balans tussen koolhydraten, eiwitten en vetten
(lees verder onder de afbeelding)
4. Eet jij binnen jouw koolhydraatgrens?
Ieder lichaam heeft een andere koolhydraatgrens. Volg je momenteel koolhydraatarm met minder dan 50 gram koolhydraten per dag, dan kan het zijn dat, om vet te kunnen verbranden, je verder moet minderen met koolhydraten. Tot onder de 20 gram. Dan volg je tijdelijk het ketose dieet. Volg je momenteel een koolhydraatbeperkt dieet tussen de 50 en 100 gram koolhydraten per dag, dan is het goed om koolhydraatarm te gaan doen.
Lees ook: Hoeveel koolhydraten per dag?
5. Heb jij darmklachten of een overgevoeligheid voor voeding?
Start je met koolhydraatarm eten en zelfs als je er langer mee bezig bent, kan het zijn dat je een intolerantie voor een bepaald voedingsmiddel hebt of krijgt. Je kan het misschien merken aan het feit dat je buikpijn door een koolhydraatarm dieet krijgt.
Eieren bijvoorbeeld, noten, zuivel, bepaalde groenten, avocado. Dit kan, ook ongemerkt, ontstekingen in je lichaam veroorzaken. En dit kan afvallen beletten. Denk hierbij ook aan de hoeveelheid zoetstoffen die je eet.
Lees ook: Voedselintolerantie en een koolhydraatarm dieet
Verder is het ontzettend belangrijk voldoende zout en magnesium tot je te nemen. Een onbalans in deze mineralen kan ervoor zorgen dat je niet (verder) afvalt.
Lees hiervoor zeker even dit artikel: Het belang van elektrolyten (zout, kalium en magnesium) bij een koolhydraatarm dieet
Luister dus goed naar je lichaam en kijk of je je echt goed voelt bij alles wat je eet. En of je voldoende zout en magnesium gebruikt.
6. Koolhydraatarm, maar niet afvallen: Eet jij teveel van deze voedingsmiddelen?
Bepaalde voedingsmiddelen kunnen ervoor zorgen dat je stil staat in afvallen of helemaal niet afvalt. Dit zijn veel voorkomende voedingsmiddelen die vaak teveel worden gegeten:
- Koolhydraatarm brood,
- Zoetstoffen
- Zuivel
- Koolhydraatarme kant en klare vervangers, waaronder eiwitshakes, repen en koekjes.
- Alcohol
- Fruit
Mocht jij teveel van dit soort voedingsmiddelen eten, dan kan het zijn dat je niet afvalt.
7. Kan een medische reden de oorzaak zijn?
Bepaalde medicijnen kunnen het afvallen tegenhouden. Denk aan anti depressiva, maar ook antibiotica en prednison. Of zelfs de pil. En hoe staat het met de werking van jouw schildklier? Werkt deze wellicht te traag?
Een te langzaam werkende schildklier betekent ook een vertraagde stofwisseling. Dit kun je bijvoorbeeld merken aan de volgende klachten:
- Snel vermoeid
- Kouwelijk
- Niet vooruit te branden
- Je komt snel aan in gewicht
- Je hebt last van obstipatie
- Je haar valt uit
- Je hebt stijve spieren en gewrichten
- Je krijgt een zwaardere stem
- Je hebt een droge en koude bleke huid
- Je oogleden kunnen gezwollen zijn
Let op: Verwar deze klachten niet met de normale afkickverschijnselen die je kunt ervaren. Ook als je na een korte periode van niet-koolhydraatarm eten weer gaat starten, zijn ook de afkickverschijnselen weer van kracht. Dat heeft niets te maken met een trage schildklier.
Een bloedonderzoek bij de huisarts kan bepalen of je een traagwerkende schildklier hebt. En dat dit wellicht reden is dat je niet afvalt.
8. Heb je veel stress en neem je weinig tijd voor ontspanning?
Stress is namelijk een behoorlijke aanslag op het hele lichaam die tot veel gezondheidsproblemen kan leiden. En er ook zeker voor kan zorgen dat je niet afvalt. Sterker nog, stress kan ervoor zorgen dat je aankomt.
Pak je de stress niet aan en zorg je niet voor voldoende ontspanning, dan is afvallen ook op een koolhydraatarm eetpatroon moeilijk. Niet onmogelijk, absoluut niet, maar stress kan ook zorgen voor een ongezond lichaam. En ik heb je net verteld dat een ongezond lichaam niet wil afvallen.
9. Slaap je goed en voldoende?
Mensen die te weinig slapen kunnen overdag moeilijker nee zeggen tegen verleidingen. Is dit bij jou niet het geval, dan kan het ook nog liggen aan 2 belangrijke hormonen. Het gaat om de hormonen Ghreline en Leptine. Ghreline geeft je hersenen een seintje dat het tijd is om te eten. Wanneer je last hebt van een slaaptekort dan maakt je lichaam meer Ghreline aan, en krijg je dus meer honger.
Leptine is het hormoon dat je hersenen een seintje geeft dat je voldoende hebt gegeten. Wanneer je niet voldoende slaapt, dan dalen de leptine niveaus, waardoor je eetlust langer blijft en je dus meer eet.
Heb je gebroken nachten of zeer weinig slaap, dan kan ook je biochemische huishouding in de war zijn, wat weer effect kan hebben op je stofwisseling.
Ook kan het zijn dat je niet afvalt of moeizaam afvalt als je een verstoord bioritme hebt. Vaak zijn mensen die vaak in de nacht werken en overdag slapen over het algemeen wat zwaarder en hebben ze ook wat meer moeite om af te vallen.
10. Is er wellicht wat anders aan de hand?
Het is onmogelijk om hier alle oorzaken te bespreken van het niet kunnen afvallen. Dit is maatwerk en als het met het voedingspatroon niet opgelost kan worden, dan is het goed hier hulp bij te zoeken. Want ook andere zaken kunnen een rol meespelen zoals: lipoedeem, lymfeoedeem, zwangerschap, maagband, maagverkleining, mineralentekort, vitaminetekort, vocht vasthouden, darmflora onbalans, candida, insulineresistentie, metabool syndroom, diabetes type 2 etc.
Kijk ook zeker of er geen sprake is van gewone schommelingen in het gewicht. Je kan bijvoorbeeld de ene dag ineens 2 kilo zwaarder zijn dan de dag ervoor, maar de lijn is nog altijd naar beneden.
Lees hiervoor ook zeker dit artikel: Schommelend gewicht en een koolhydraatarm dieet
Heb je alle 10 de vragen voor jezelf goed doorgenomen, kijk eens welke actie je moet ondernemen. Moet je juist meer of minder gaan eten? Moet je je bloed laten onderzoeken? Verwacht je wellicht teveel? Is jouw doel wel realistisch?
Kun jij alles weerleggen en weet je gewoon niet hoe je jouw plateau (of setpoint) kunt doorbreken? Kijk eens of dit wat voor je is: De egg fast: doorbreek een plateau
Geef alsjeblieft je koolhydraatarme eetpatroon niet op. Juist is het, als je niet afvalt, zo belangrijk je lichaam te blijven voeden met de juiste voedingsmiddelen. Ga zeer zeker niet terug naar geraffineerde koolhydraten en suikers en blijf weg bij een crashdieet.
Adrie Groot
op 02 Apr 2023